Tensioni i gjakut është tensioni i gjakut në arteriet e zemrës. Arteriet bartin gjakun nga zemra në të gjitha organet. Tensioni i gjakut normalisht rritet dhe bie gjatë gjithë ditës. Shtypja mesatare e gjakut nuk është e njëjtë për burrat dhe gratë, dhe tenton të rritet me moshën në të dy gjinitë. Sipas Shoqatës Evropiane të Zemrës, tensioni optimal (ideal) i gjakut për të rriturit (mbi 20 vjeç) është më pak se 120/80 mmHg, dhe tensioni normal i gjakut konsiderohet deri në 139/89 mmHg.
Pse është e rëndësishme matja e tensionit të gjakut?
Matja e tensionit të gjakut është e shpejtë dhe pa dhimbje. Prandaj është e rëndësishme që njerëzit me vlera normale ta matin herë pas here në shtëpi. Tensioni i lartë i gjakut quhet “vrasësi i heshtur” sepse zakonisht nuk ka shenja apo simptoma paralajmëruese dhe shumë njerëz nuk e dinë se e kanë atë.
Para moshës 55 vjeç, meshkujt kanë më shumë gjasa të zhvillojnë shtypje të lartë të gjakut. Gratë kanë më shumë gjasa të zhvillojnë shtypje të lartë të gjakut pas menopauzës.
Për njerëzit që kanë vlera të larta të shtypjes të gjakut, është e rëndësishme që të kenë kontroll dhe matje të rregullt të shtypjes të gjakut nga një kardiolog i cili do të japë udhëzime dhe mundësisht të përshkruajë terapi medikamentoze.
Shtypja zakonisht matet në pjesën e sipërme të krahut të të dy duarve. Pacienti duhet të ulet dhe të relaksohet për të paktën pesë minuta përpara se të mat shtypjen e gjakut. Dy deri në tre vlera maten me një interval prej 2-3 minutash. Dallimi fiziologjik midis dy duarve është deri në 10 mmHg. Vlera zyrtare e tensionit është ajo që ishte më e lartë nga matja.
Çfarë është tesnioni i lartë dhe i poshtëm i gjakut?
Tensioni i gjakut regjistrohet me dy numra:
- Tension sistolik i gjakut – tregon se sa presion ushtron gjaku në muret e arterieve kur zemra rreh.
- Tensioni diastolik i gjakut – tregon se sa presion ushtron gjaku në muret e arterieve ndërsa zemra pushon ndërmjet rrahjeve.
Zakonisht më shumë vëmendje i kushtohet tensionit sistolik të gjakut (numri i parë) si faktori kryesor i rrezikut për sëmundjet kardiovaskulare te njerëzit mbi 50 vjeç. Në shumicën e njerëzve, tensioni sistolik i gjakut rritet me moshën për shkak të rritjes së ngurtësimit të arterieve të mëdha. Megjithatë, diagnoza e tensionit të lartë të gjakut mund të vendoset nëse ka një rritje në vlerën e tensionit të lartë dhe të poshtëm të gjakut. Sipas hulumtimeve të fundit, rreziku i vdekjes nga sëmundja koronare e zemrës dhe pika në tru dyfishohet për çdo 20 mmHg rritje të presionit sistolik ose 10 mmHg rritje të presionit diastolik të gjakut tek njerëzit e moshës 40 deri në 89 vjeç.
Si të ruani vlerat normale të tensionit?
Shumë njerëz me tension të lartë të gjakut mund ta ulin tensionin e gjakut ose ta mbajnë atë brenda kufijve normalë duke bërë ndryshime në stilin e jetës.
Kjo nënkupton masat e mëposhtme:
- Të paktën 150 minuta aktivitet fizik në javë (rreth 30 minuta në ditë, 5 ditë në javë)
- Lënia e cigares nëse personi është duhanpirës
- Dietë e shëndetshme, duke kufizuar natriumin (kripë) dhe alkoolin
- Mbajtja e një peshe dhe dietë të shëndetshme tek njerëzit mbipeshë
- Menaxhimi i stresit
