Крвниот притисок е притисок на крвта во срцевите артерии. Артериите носат крв од срцето до сите органи . Крвниот притисок нормално се зголемува и опаѓа во текот на денот. Просечниот крвен притисок не е ист за мажите и жените, и има тенденција да се зголемува со возраста кај двата пола. Според Европската асоцијација за срце, оптималниот (идеален) крвен притисок за возрасни (постари од 20 години) е помал од 120/80 mmHg, а нормалниот крвен притисок се смета до 139/89 mmHg.
Зошто е важно мерењето на крвниот притисок?
Мерењето на крвниот притисок е брзо и безболно. Затоа е важно луѓето со нормални вредности повремено да го мерат дома. Високиот крвен притисок се нарекува „тивок убиец“ бидејќи обично нема предупредувачки знаци или симптоми, а многу луѓе не знаат дека го имаат.
Пред 55-годишна возраст, мажите имаат поголема веројатност да развијат висок крвен притисок. Жените имаат поголема веројатност да развијат висок крвен притисок по менопаузата.
За луѓето кои имаат покачени вредности на крвниот притисок, важно е да имаат редовна контрола и мерење на крвниот притисок од страна на кардиолог кој ќе даде упатства и евентуално ќе препише терапија со лекови.
Притисокот најчесто се мери на надлактицата на двете раце. Пациентот треба да седи и да биде опуштен најмалку пет минути пред да го мери крвниот притисок. Две до три вредности се мерат со интервал од 2-3 минути. Физиолошката разлика помеѓу двете раце е до 10 mmHg. Официјалната вредност на притисокот е онаа што беше повисока со мерење.
Што е горен и долен крвен притисок?
Крвниот притисок се бележи преку два броја:
Систолен крвен притисок – покажува колкав притисок врши крвта на ѕидовите на артериите кога срцето чука.
Дијастолен крвен притисок – покажува колкав притисок врши крвта на ѕидовите на артериите додека срцето мирува помеѓу отчукувањата.
Обично повеќе внимание се посветува на систолниот крвен притисок (првата бројка) како главен фактор на ризик за кардиоваскуларни заболувања кај лица над 50 години. Кај повеќето луѓе, систолниот крвен притисок се зголемува со возраста поради зголемената вкочанетост на големите артерии. Сепак, дијагнозата на висок крвен притисок може да се утврди ако има зголемување на вредноста и на горниот и на долниот крвен притисок. Според неодамнешните истражувања, ризикот од смрт од коронарна срцева болест и мозочен удар се удвојува со секое зголемување од 20 mmHg на систолниот или 10 mmHg зголемување на дијастолниот крвен притисок кај луѓето на возраст од 40 до 89 години.
Како да се одржат нормалните вредности на притисокот?
Многу луѓе со висок крвен притисок можат да го намалат крвниот притисок или да го задржат во нормални граници со правење промени во животниот стил.
Ова ги подразбира следните мерки:
– Најмалку 150 минути физичка активност неделно (околу 30 минути на ден, 5 дена во неделата)
– Оставање цигари ако лицето е пушач
– Здрава исхрана, ограничување на натриум (сол) и алкохол
– Одржување здрава тежина и диета кај луѓе со прекумерна тежина
– Управување со стресот
